«امیری» مشهورترین شعر و آواز، و «امیر» بلندپایه‌ترین شاعر ادب مازندرانی است که اشعارش فراتر از گسترۀ استان مازندران رفته است. رواج اشعار امیری در میان مردم، روایی و سینه‌ به­ سینه است، اما ابیاتی از آن در حواشی کتاب‌ها و جنگ‌ها و به صورت مستقل نیز در دست است که مفصل‌ترین آن با نام کنزالاسرار مازندرانی در دو جلد در سال‌های 1277 و 1283ق منتشر شده است. مدتی پس از این تاریخ، تلاش‌‌ فراوانی...

آنچه در این پایان نامه گردآوری شده است، تصحیح و تحقیق نسخه خطی «غزوات» سرودۀ میرزا ابوطالب فندرسکی، عالم و شاعر معاصر شاه سلیمان صفوی است.(سده 11و 12 ه.ق.) «غزوات» منظومه ای، دربارۀ جنگ های امیرالمؤمنین علی(ع) در دوران خلافتشان، یعنی جنگ های جمل، صفّین و نهروان است ، و با شهادت ایشان در مسجد کوفه به پایان می رسد. این تصحیح از روی سه نسخه خطی؛ کتابخانه دانشگاه تهران به شماره 2873 و کتابخانۀ مجل...

قرن‌های 10 و 11 هجری از جمله سده‌هایی است که خطّۀ کرمان از حیث وجود نمایندگان علمی و فرهنگی چشمگیر بود امّا متأسّفانه برخی از این بزرگان یا به کلّی ناشناخته مانده‌اند و یا خود و آثارشان به‌خوبی معرّفی نشده‌است. مقالۀ حاضر سعی دارد تا به بازشناسی و معرّفی اجمالی چند تن از شاعران و مؤلّفان گمنام کرمانی و آثار آن‌ها در محدودة زمانی مزبور بپردازد. شخصیّت‌هایی چون مرزبان راوری، بهزاد بن رستم، قدسی ‌کرمانی و...

مقالۀ پیش رو به نحوۀ انعکاس متون تاریخی و منشآت در مجموعه‌ای خطّی متعلّق به کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، مربوط به اوایل سدۀ دوازدهم هجری، به قلم میرجمال‌الدین محمد حسینی قادری جامی، پرداخته است. میرجمال‌الدین عارف و ملازم شاهزادۀ گورکانی، محمد اکبر فرزند اورنگ‌زیب، بود. مطالعۀ این مجموعه، توجه ویژۀ گردآورنده و کاتب صوفی‌مشرب آن را به تواریخ محلّی خراسان و نیز به متون تاریخی و منشآت صفویان و تیموریا...

نسخه­های خطّی، گنجینه­های گران­بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه­های ایران و جهان نگهداری می­شود.این نسخه­ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و  کتاب­هایی است که در­برگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامه­...

اغلب جُنگ‌های شعری، به دلیل وجود اشعار منتخب از سخنوران متقدّم پارسی‌گو در آنها، از منابع جنبی مهم در تصحیح انتقادی آثار منظوم و نیز پژوهش‌های شعرشناسی به شمار می‌آیند. یکی از این سفینه‌ها، دست‌نویس شمارۀ 14456 کتابخانۀ گنج‌بخش است که به ‌احتمال بسیار در اواخر سدۀ هشتم هجری کتابت شده و به دو سفینۀ یحیی توفیق (مورّخ 754ق)، گردآوردۀ سعدالدّین الهی/ آلهی و جُنگ 534 کتابخانۀ مجلس (مورّخ سدۀ دهم هجری) شبا...

انیس‌العاقلین از جمله آثار ملامیرقاری گیلانی است که به تقلید از گلستان سعدی نگاشته و در سال 1005 ق به مولانا اسحاق تقدیم شده است. مؤلف در مقدّمۀ کتاب آن را شرح بی وفایی روزگار پر شتاب می­‌نامد و گله‌­ای از ستمکاری جهان خراب. کتاب شامل حکایت­‌هایی است اخلاقی به نثر و آمیخته به نظم، سروده‌ها از خود اوست و سعدی و دیگران. نثر آن مسجّع و آهنگین، اما به دور از دشواری­‌های لفظی است. در ای...

هدف: هدف از انجام تحقیق حاضر تحلیل وضعیت مقرری نمایندگان و کارکنان نخستین مجلس شورای ملی ایران است. روش/ رویکرد پژوهش: روش تحقیق در پژوهش حاضر تحقیق تاریخی است. در این روش اطلاعات لازم از منابع کتابخانه‌ای با تاکید و تکیه بر اسناد موجود در آرشیو کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی گردآوری شده و سپس بر اساس نظم و توالی منطقی تاریخی پردازش گشته و تحقیق مدون شده است. یافته‌ها و نتایج: از یافته‌های تحقیق حا...

بخشی از پژوهش‌های مرتبط با زبان فارسی و فرهنگ نویسی بر پایۀ لغتنام­ه‌های کهن دوزبانه و به‌­ویژه لغتنامه­‌های عربی به فارسی استوار است. بنابراین، شناسایی این لغتنامه­‌ها از بایسته­‌های پژوهشی در این زمینه است. در نوشتۀ کنونی به بررسی یکی از این فرهنگ‌ها ــ مندرج مجموعۀ 6788 کتابخانۀ مجلس ــ پرداخته شده است. چون نسخۀ شناخته شده این فرهنگ از آغاز و پایان افتادگی دارد، اکنون از نام اثر و نویسندۀ آن...

نسخه­های مختلفی از دیوان خاقانی در دست است. این اثر، تاکنون چندین بار تصحیح شده و تصحیح ضیاء­الدین سجادی، از کارهای شناخته شده­است. نسخۀ اساس سجادی، نسخۀ لندن است. این نسخه، همان­طور که سجادی اشاره کرده‌است، قدیمی‌ترین نسخۀ موجود از دیوان خاقانی است. سعید مهدوی‌فر در مقاله­ای با عنوان «تأمّلى در نسخۀ دیوان خاقانى کتابخانۀ مجلس» به بازتصحیح برخی ابیات این تصحیح پرداخته و ضبط‌های نسخۀ مجلس را ارجح...